Znany lek ma chronić przed rakiem jelita grubego. "Temat kontrowersyjny"
Nowe badania wykazały, że znany lek może zmniejszać ryzyko nowotworu. Choć pomaga na wiele dolegliwości, lekarze ostrzegają, że nie jest remedium na wszystkie choroby. - Nie szkodzi pacjentom, którzy mają ryzyko raka, ale czy rzeczywiście je zmniejsza, to temat kontrowersyjny - zaznacza lek. Paweł Potocki.
1. Chorują coraz młodsi
W Polsce rak jelita grubego jest diagnozowany u ponad 18 tys. osób i stanowi drugą najczęstszą przyczynę zgonów z powodu nowotworów. Eksperci zauważają, że chorują coraz młodsi. Onkolog zaznacza, że nie da się wskazać jednoznacznej przyczyny wzrostu zachorowania na raka jelita grubego wśród młodych dorosłych.
- Z pewnością są czynniki mogące zwiększać ryzyko zachorowania, które wydają się występować w podobnym związku czasowym, jak wzrost zachorowań w tej populacji. Jemy więcej przetworzonego jedzenia, przejadamy się, pojawia się więcej przypadków zespołu metabolicznego. Obserwujemy, że coraz więcej znanych czynników ryzyka zaczyna występować z coraz większą częstością w coraz młodszym wieku - wyjaśnia Paweł Potocki w rozmowie z WP abcZdrowie.
Lekarz podaje także najczęstsze objawy raka jelita grubego, których nie powinno się bagatelizować:
- zmiana rytmu wypróżnień,
- obecność patologicznych domieszek w stolcu, zwłaszcza krwi,
- obecność stolców ołówkowatych, które świadczą o zwężeniu w jelicie grubym.
Niektóre objawy - charakterystyczne również dla innych chorób nowotworowych - także mogą wskazywać na rozwój tego schorzenia. Chodzi o niezamierzoną utratę masy ciała, obecność zlewnych nocnych potów, gorączek, dolegliwości bólowych w jamie brzusznej.
- Powyższe symptomy wymagają oceny lekarza, ale czasami rak jelita przebiega bezobjawowo albo sygnały są ignorowane przez chorego, dlatego często trafia do nas w zaawansowanym stadium albo w sytuacji, gdy guz zatkał drożność przewodu pokarmowego - zaznacza dr Potocki.
- Dla raka jelita grubego mamy pierwotną prewencję, czyli w skrócie: nie bądź otyły, nie doprowadź do zespołu metabolicznego i cukrzycy, więc jedz zdrowo i dużo się ruszaj, a także pamiętaj, że im bliżej między rolnikiem a rośliną lub mięsem, które lądują na twoim talerzu, tym lepiej - wyjaśnia onkolog.
2. Popularny lek chroni przed rozwojem raka?
Badania naukowe wykazały, że przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego (potocznie aspiryna, choć znajduje się też w wielu innych preparatach) może hamować rozwój raka jelita grubego. Teraz nowe analizy na ten temat zostały opublikowane w czasopiśmie "Nature".
Jedną z właściwości kwasu acetylosalicylowego jest działanie przeciwzapalne. Onkolog Paweł Potocki przypomina, że przewlekły stan zapalny danej tkanki może mieć wpływ na rozwój w niej nowotworu, więc stanowi czynnik ryzyka.
- Jelito grube jest często eksponowane na powtarzające się stany zapalne, dlatego że przemieszczają się przez nie substancje kancerogenne, które uszkadzają śluzówkę jelita, więc naukowcy zastanawiali się, czy to nie jest tak, że wygaszenie stanu zapalnego, będzie zmniejszać ryzyko rozwoju raka jelita - wyjaśnia dr Potocki.
Choć naukowcom udało się wykazać, że kwas acetylosalicylowy może mieć działanie protekcyjne w przypadku zachorowania raka jelita grubego, ekspert nieco studzi ten optymizm.
- Wydaje się, że osoby, które przyjmują kwas acetylosalicylowy, mają mniejsze ryzyko zachorowania, ale dotychczas nie było badań prospektywnych i interwencyjnych na dużej populacji, ściśle monitorowanej pod tym kątem, a bardzo trudno jest w miarodajny sposób prowadzić wywiad z pacjentami o narażeniu na czynniki ryzyka - przypomina onkolog.
- Nie można też jednoznacznie wykazać, czy to kwas acetylosalicylowy zmniejszał ryzyko, czy może leki stosowane z innych wskazań u pacjentów, którzy przyjmowali go z przyczyn innych niż prewencja raka jelita grubego, np. przy chorobie wieńcowej - dodaje.
Dr Potocki podkreśla także, że wytyczne międzynarodowych towarzystw bardzo ostrożnie podchodzą do przyjmowania kwasu acetylosalicylowego w profilaktyce raka jelita grubego.
- To jest lek, który na pewno nie szkodzi pacjentom, którzy mają ryzyko raka, natomiast czy rzeczywiście je zmniejsza, to temat kontrowersyjny, który wymaga dalszych badań. Dowody są na razie za słabe, by powiedzieć, że wszyscy powinni brać kwas acetylosalicylowy, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju raka jelita grubego - kończy wątek.
3. Zalecany wielu pacjentom
- Jeśli są wskazania do stosowania kwasu acetylosalicylowego, najczęściej zaleca się go przede wszystkim w profilaktyce wtórnej u osób z powikłaniami miażdżycowymi. Należy też mieć na uwadze, że w takich przypadkach nie jest to dawka, którą przyjmujemy, walcząc z objawami grypy, tylko dokładnie dobrana przez lekarza prowadzącego - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie diabetolog oraz internista lek. Edyta Sekuła z Centrum Medycznego "Harmony Medical".
Kwas acetylosalicylowy to jeden z najpopularniejszych leków o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym. Długotrwałe działanie leku wykazuje także właściwości ochronne w przypadku zawału serca, udaru mózgu i miażdżycy.
- Działanie przeciwzakrzepowe wynika z tego, że zapobiega sklejaniu się płytek krwi - dodaje ekspertka.
Jest także składnikiem leków stosowanych w walce z zapaleniem oskrzeli oraz bólem gardła. Zaleca się go kobietom w III trymestrze ciąży, które mają nagły wzrost ciśnienia, w celu ochrony przed stanem przedrzucawkowym.
- Zażywanie kwasu acetylosalicylowego zaleca się w przypadku pacjentów z cukrzycą typu 2, ale i typu 1, którzy są powyżej 40. roku życia i dodatkowo mają obciążenie ryzykiem wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. Lecz w ramach prewencji pierwotnej u innych diabetyków z niskim ryzykiem nie potwierdzono podobnej skuteczności - wyjaśnia diabetolog.
4. Może zwiększać ryzyko krwawienia
- Głównymi przeciwwskazaniami do stosowania tego leku są schorzenia układu pokarmowego, jak choroba wrzodowa lub podrażnienia przewodu pokarmowego spowodowane m.in. na skutek przyjmowania innych leków przeciwbólowych - podkreśla dr Edyta Sekuła.
Nadmierne zażywanie kwasu acetylosalicylowego wiąże się także z długą listą skutków ubocznych.
- Do działań niepożądanych zalicza się m.in. dolegliwości dyspeptyczne, uszkodzenie błony śluzowej żołądka, krwawienia, które mogą prowadzić do niedokrwistości, małopłytkowość, odczyny alergiczne - zaznacza internista i diabetolog.
Kwasu acetylosalicylowy może także wchodzić z reakcje z innymi lekami. Na niektóre z nich należy uważać szczególnie.
- Podobnie jak w przypadku stosowania innych medykamentów, należy wystrzegać się alkoholu, na co uczulam. Może także wchodzić w reakcje z innymi preparatami farmakologicznymi, jak leki przeciwzakrzepowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe czy sterydy - ostrzega lekarka.
Patrycja Pupiec, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.