Wentrykulografia – przebieg badania, wskazania i powikłania

Wentrykulografia to badanie diagnostyczne wykonywane pod kontrolą aparatu rentgenowskiego, które pozwala ocenić czynność lewej komory serca. Jest inwazyjne, wymaga bowiem nakłucia dużych naczyń i wprowadzenia cewnika, przy pomocy którego podaje się kontrast. Jakie są wskazania do wykonania badania? Jak przebiega wentrykulografia i jakie są możliwe powikłania?

1. Co to jest wentrykulografia?

Wentrykulografia jest inwazyjnym badaniem stosowanym w diagnostyce czynności serca. Polega na podaniu kontrastu (na przykład jodu) za pomocą cewnika, a następnie wykonaniu serii zdjęć rentgenowskich. Najczęściej wykonuje się wentrykulografię lewostronną, rzadziej prawostronną.

Badanie cechuje się wysoką powtarzalnością wyników i obiektywną oceną, niezależną od osoby wykonującej badanie.

Zobacz film: "Kieszonkowe EKG"

W trudnych przypadkach, które wymagają bardziej zaawansowanego obrazowania, stosuje się wentrykulografię radioizotopową (RNV, radionuclide ventriculography). To badanie lewej jamy serca za pomocą radioaktywnych izotopów krótkożyciowych, wykorzystujące zwykle technet Tc-99m.

Wentrykulografia radioizotopowa jest badaniem służącym do oceny funkcji skurczowej i rozkurczowej mięśnia sercowego, które wykonuje się w zakładach medycyny nuklearnej. W Polsce, w codziennej praktyce kardiologicznej, stosuje się ją stosunkowo rzadko.

2. Cele wentrykulografii

Dzięki wentrykulografii możliwe jest dokładne zobrazowanie zarówno anatomii, jak i pracy serca. Ponieważ jest to badanie szczegółowe, można określić czynność oraz frakcję wyrzutową lewej komory, a dzięki analizie kurczliwości mięśnia sercowego ustalić przyczynę zaburzenia pracy serca.

Podczas oceny kurczliwości lewej komory serca, gdy czynność skurczowa nie jest prawidłowa, badanie wykazuje:

• zmniejszony zakres skurczu (hipokineza),
• brak kurczliwości (akineza),
• skurczowe uwypuklanie się segmentu ściany lewej komory (dyskineza).

Badanie umożliwia również ocenę stopnia zaawansowania wad serca i poziom ciśnienia wewnątrzsercowego (wentrykulografia lewostronna). Możliwe jest także uwidocznienie nieprawidłowości budowy lewej komory (takich jak skrzeplina czy tętniak).

3. Wskazania do wentrykulografii

Wentrykulografię wykonuje się w przypadku istotnych wskazań medycznych, takich jak:

• ocena obecności skrzeplin lub tętniaków w jamach serca,
• ocena zastawki mitralnej i aortalnej oraz wad serca,
• ocena kurczliwości lewej komory,
• ocena anatomicznej budowy jam serca,
• ocena nieprawidłowych połączeń jam serca,
• ocena zastawkowych fal zwrotnych,
• ocena frakcji wyrzutowej lewej komory,
• obliczenie objętości końcoworozkurczowej i końcowoskurczowej.

Wentrykulografię przeprowadza się w pracowniach hemodynamicznych, w znieczuleniu miejscowym. Należy być na czczo.

4. Jak przebiega wentrykulografia?

Wentrykulografia za pomocą cewnika rozpoczyna się od dezynfekcji pachwiny udowej pacjenta. Następnie podawane jest znieczulenie miejscowe i wprowadzany jest cewnik naczyniowy. Ten przechodzi przez tętnicę udową do aorty i zastawkę aortalną do lewej komory. Gdy znajduje się we właściwym miejscu, podaje się kontrast i po kwadransie wykonuje serię zdjęć rentgenowskich.

Rejestracja obrazów kurczącego się serca w spoczynku trwa kilkanaście minut. Podczas badania wentrykulogram oblicza tzw. wskaźniki angiograficzne:

• wskaźnik objętości wyrzutowej – SVI,
• wskaźnik sercowy – CI,
• wskaźnik objętości końcoworozkurczowej – EDVI,
• wskaźnik objętości końcowoskurczowej – ESVI,
• frakcję wyrzutową – EF.

Z kolei podczas wentrykulografii izotopowej do organizmu wprowadza się izotop promieniotwórczy. Ten gromadzi się w określonych narządach, a dzięki wysyłanemu przez niego promieniowaniu można śledzić drogę, jaką pokonuje. Jego rozkład pozwala badać funkcje serca oraz innych narządów.

Badanie zleca się w szczególnych przypadkach, na przykład u pacjentów z nieprawidłowościami w spoczynkowym zapisie EKG, rytmem ze stymulatora czy nietypowymi formami zawału mięśnia sercowego, przy niejednoznacznym rozpoznaniu kardiomiopatii.

5. Powikłania po badaniu

Wentrykulografia jest badaniem inwazyjnym i obarczonym dużym ryzykiem powikłań, takich jak:

• krwiak w miejscu zakładania cewnika i miejscowe krwawienie,
• komorowe zaburzenia przewodzenia i rytmu,
• krwiak jamy opłucnej,
• uszkodzenie ścian naczyń podczas wprowadzania cewnika do jam serca, przebicie mięśnia sercowego przez cewnik naczyniowy,
• uszkodzenie mięśnia sercowego,
• zakażenie,
• zawał mięśnia sercowego,
• udar mózgu,
• odma opłucnowa,
• zawał płuca,
• swędząca wysypka, reakcja anafilaktyczna na podany kontrast.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.