"Urwany film". Dlaczego niektórzy tracą pamięć po spożyciu alkoholu?
Niektórzy budzą się po imprezach niepewni, co się wydarzyło. Gdzie byli? Co robili? Postanowiliśmy sprawdzić, jakie są przyczyny ”urwanego filmu” po spożyciu alkoholu?
1. Skutki picia alkoholu
Potoczne określenie ”urwany film” lub z angielskiego ”blackout”, to zaniki pamięci powodowane alkoholem. Jest to dolegliwość znana jako jeden ze skutków spożycia napojów wyskokowych. Bywają osoby, które nie miewają tego problemu, jak również tacy, którzy nawet przy subiektywnie niewielkim stopniu upojenia, następnego dnia mają ”dziury w pamięci”.
Co jest przyczyną tego problemu? Dlaczego niektórzy mogą wypić dużo alkoholu bez konsekwencji, a dla innych nawet niewielkie spożycie oznacza poważne problemy w postaci zaników pamięci?
Zobacz też: Antydepresanty a alkohol
2. Nieetyczne badania
Donald Goodwin w latach 60. XX wieku prowadził kontrowersyjne badania nad zaburzeniami pamięci u osób nadużywających alkoholu. Gdy pacjenci byli w stanie upojenia po spożyciu trunków, sprawdzał ich reakcje i pamięć. Zauważył, że pamięć krótkotrwała alkoholików była zachowana na przestrzeni kilku minut od zdarzenia. Jednak już po pół godzinie od danej sytuacji badani nie umieli jej opisać. Podobnie było następnego dnia, uczestnicy eksperymentu nie pamiętali, co pokazywał im naukowiec w czasie, gdy byli pijani. Około 60 proc. pijących regularnie zbyt dużo, według ustaleń Goodwina, doświadczało ”urwanego filmu”.
Współcześnie nie prowadzi się tego typu eksperymentów. Doprowadzanie pacjentów do upojenia alkoholowego jest nieetyczne. Istnieją jednak inne metody badań, które pozwalają odkrywać sposób funkcjonowania mózgu po alkoholu.
Zobacz też: Nietrzeźwe matki pijanych dzieci
3. Uszkodzenia mózgu
Zaburzenia pamięci po alkoholu mogą być nie tylko problemem towarzyskim, ale zwiastunem poważnych kłopotów.
Niektórzy pijący nie pamiętają całej nocy, inni mają wyrwane tylko fragmenty z pamięci. Ponad połowa pijących alkohol doświadcza różnych problematycznych aspektów związanych z ”urwanym filmem”.
Alkohol wpływa na tymczasowe uszkodzenie hipokampu, struktury odpowiedzialnej w mózgu za zapamiętywanie. Upośledzenie funkcjonowania tego obszaru powoduje utratę możliwości tworzenia nowych wspomnień. Alkohol fragmentarycznie tłumi zapamiętywanie przez negatywne działanie na hipokamp, płat czołowy i ciało migdałowate. Zaburzenia pracy w tych rejonach mózgu powodują również problemy w zachowaniach i emocjach osoby nietrzeźwej.
Płat czołowy jest odpowiedzialny za myślenie, planowanie, zapamiętywanie i podejmowanie decyzji. Jego nieprawidłowa praca skutkuje zaburzeniami koncetracji, niezdolnością do logicznego myślenia, zaburzeniami emocjonalnymi i skłonnością do agresji. Z kolei nieprawidłowa praca ciała migdałowatego skutkuje trudnością z koncetracją, utratą zdolności poznawczych, otępieniem emocjonalnym i wahaniami nastrojów, ze szczególną skłonnością do podejmowania zachowań agresywnych.
Zobacz też: Zabieg lobotomii
4. Komu alkohol najmocniej szkodzi
Istnieją czynniki, które mogą nasilać negatywne skutki spożycia procentowych trudnków. To na przykład wypijanie alkoholu na pusty żołądek, niewyspanie, a także picie w szybkim tempie. Poziom alkoholu we krwi wówczas wzrasta wyraźnie szybciej. Inne czynniki sprzyjające negatywnemu wpływowi alkoholu na mózg, to częstsze picie, a także picie i jednoczesne palenie papierosów. Problem "urwanego filmu" nasila się również u osób o niskiej masie ciała. Zauważono też genetyczne skłonności zarówno do spożywania alkoholu, jak i do powstawania zaburzeń pamięci po piciu.
Badacze z amerykańskiego Narodowego Instytutu ds. Nadużywania Alkoholu i Alkoholizmu, zauważyli, że studenci i kobiety najczęściej cierpią z powodu problemów z pamięcią po spożyciu alkoholu.
Kobiety mają mniejszą masę, zwykle też mniejszą warstwę tkanki tłuszczowej, więc poziom alkoholu wzrasta u nich we krwi szybciej niż u mężczyzn. Młodsze osoby są mocniej zagrożone prawdopodobieństwem występowania zaburzeń pamięci po alkoholu. W dodatku istnieje u nich większe ryzyko trwałych uszkodzeń w mózgu, szczególnie w obrębie przedniego płatu, który kształtuje się do 25 r.ż.
W czynnikach genetycznych dużą rolę odgrywa alkoholizm matek. Dzieci alkoholiczek miały dużo większe prawdopodobieństwo problemów z ”urwanym filmem”. Dziedziczenie odpowiada za tę dolegliwość w co najmniej połowie przypadków. Dodatkowo, osoby mające skłonność do zaników pamięci, doświadczały również częściej działań ryzykownych, gdyż ich ciało migdałowate nie pracowało prawidłowo, podejmowały więc nieodpowiedzialne zachowania.
Zobacz też: Alkoholizm u kobiet
5. Zachowania ryzykowne
Kobiety i nastolatki podejmują więcej zachowań ryzykownych po alkoholu, w tym także zachowań seksualnych. Zwykle ”dzień po” mają nie tylko większe luki w pamięci, ale i większe wyrzuty sumienia. Wiele z nich pada także ofiarami gwałtów. W dodatku z uwagi na swój stan, często są obwiniane za zaistniałą sytuację, a ich zeznania nie są traktowane jako wiarygodne.
Zauważono, że osoby częściej doświadczające problemu z ”dziurami w pamięci”, mają również więcej problemów z innymi negatywnymi konsekwencjami picia, jak gorsze funkcjonowanie w życiu codziennym, naukowym, zawodowym, towarzystkim, aż po obrażenia ciała, sięganie po inne substancje odurzające, przedawkowania narkotyków i leków. Zaniki w pamięci mogą być również wyznacznikiem sugerującym, czy nadużywanie alkoholu ma charakter epizodyczny, czy regularny. Jeśli więc odnotowujesz problem zaburzeń pamięci po alkoholu, jest to znak, że warto odwiedzić terapeutę uzależnień.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.