Otępienie czołowo-skroniowe - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Otępienie czołowo-skroniowe to choroba, prowadząca do nieodwracalnych zmian w komórkach nerwowych. W efekcie pacjent cierpi na szereg dolegliwości, między innymi ma ogromne trudności z kontrolowaniem własnych emocji i z poprawną wymową słów. Co warto wiedzieć o otępieniu czołowo-skroniowym?
1. Co to jest otępienie czołowo-skroniowe?
Otępienie czołowo-skroniowe (frontotemporal dementia, FTD) to choroba, która wywołuje zmiany zanikowe zlokalizowane w płatach czołowych oraz w przednich częściach płatach skroniowych mózgu.
Wyróżnia się kilka rodzajów choroby:
- wariant behawioralny otępienia czołowo-skroniowego,
- afazja postępująca niefluentna,
- otępienie semantyczne.
2. Częstotliwość występowania otępienia czołowo-skroniowego
Otępienie czołowo-skroniowe jest rozpoznawane na świecie z częstotliwością 15:100 000. Choroba ta stanowi 8-10% wszystkich przypadków otępienia. Schorzenie to występuje bez względu na płeć, najbardziej narażone są osoby po 65. roku życia. Zdarza się również, że otępienie występuje u kilku członków rodziny, również w młodszym wieku.
3. Przyczyny otępienia czołowo-skroniowego
Do tej pory nie ustalono przyczyn otępienia czołowo-skroniowego. Najbliższa jest teoria o degradacji neuronów na skutek białek o niewłaściwej budowie, zlokalizowanych w płatach czołowych i skroniowych.
Nadmiar białek w mózgowiu skutkuje problemami w wymianie sygnałów pomiędzy neuronami oraz zwiększeniem obumierania komórek.
Zobacz także:
4. Objawy otępienia czołowo-skroniowego
Otępienie rozwija się powoli i przez długi czas dolegliwości są niezauważane. Na początku pacjenci zapominają słów i zaczynają mówić mniej wyraźnie. Dodatkowo pojawiają się trudności z kontrolą nad emocjami i zachowaniami, co negatywnie przekłada się na relacje z innymi osobami.
Wraz z upływem czasu chory ma bardzo zmienne nastroje, jest pobudzony, niestabilny emocjonalnie, nie widzi też niczego złego w swoim postępowaniu. Zaczyna zapominać o zupełnie naturalnych czynnościach, jak picie, jedzenie czy higiena osobista.
Niestety wśród objawów otępienia można wyróżnić także występowanie myśli samobójczych, wzmożoną skłonność do używek (nawet jeżeli w przeszłości pacjent nie był uzależniony). Następnie pojawiają się zaburzenia funkcji ruchowych, takie jak sztywność, drżenie mięśni, nietrzymanie moczu lub stolca.
5. Diagnostyka otępienia czołowo-skroniowego
Podstawą do rozpoznania choroby jest wywiad lekarski, który ma na celu określenie objawów i ich natężenia. Istotne jest to, by pacjentowi towarzyszył ktoś z najbliższego otoczenia, ze względu na jeden z symptomów otępienia, czyli brak krytycyzmu.
Kolejnym krokiem jest wykonanie badania neurologicznego i oceny neuropsychologicznej. Specjalista musi wykluczyć pozostałe możliwe przyczyny zaistniałych zmian, na przykład podłoże psychiczne lub inne schorzenia neurologiczne.
Głównym punktem diagnostyki otępienia czołowo-skroniowego jest badanie obrazowe głowy, który podkreśli zmiany zanikowe w konkretnych miejscach. Natomiast czynnościowe badania obrazowe mózgu mogą ujawnić cechy choroby, nawet w jej wczesnym etapie.
6. Leczenie otępienia czołowo-skroniowego
Otępienie czołowo-skroniowe rozwija się, pomimo stosowanych leków. Preparaty mają za zadanie jedynie wyciszenie objawów, szczególnie tych powiązanych z brakiem kontroli nad emocjami.
Chorzy zwykle żyją około ośmiu lat od początku otępienia. Niestety wyleczenie choroby jest niemożliwe, ponieważ uszkodzenie komórek nerwowych jest nieodwracalne.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
