Obgryzanie skórek – jak przestać?
Obgryzanie skórek do krwi to nawyk, który nie tylko fatalnie wpływa na wygląd dłoni, ale i może być niebezpieczny. Przerywanie ciągłości skóry wywołuje ból, często prowadzi do krwawienia czy pojawiania się nadżerek oraz zakażeń okolic paznokcia. Jakie są tego przyczyny? Co robić, by przestać?
1. Dlaczego obgryzanie skórek stanowi problem?
Obgryzanie skórek wokół paznokci to problem natury estetycznej, ale i zdrowotnej. Nawyk może bowiem nie tylko przekładać się na fatalny wygląd paznokci i wału paznokciowego (wyrywana skóra odrasta bardziej twarda i sucha), ale i być niebezpieczny z wielu powodów. Dlaczego?
Uszkadzanie ciągłości skóry wywołuje ból, ale i prowadzi do krwawienia czy powstawania nadżerek, ale i wtórnych zakażeń okolic paznokcia:
- bakteryjnych (np. zanokcica gronkowcowa),
- zakażeń grzybiczych (np. drożdżyca wałów paznokciowych),
- zakażeń wirusowych (np. brodawki okołopaznokciowe rąk).
Ponieważ w jamie ustnej, ale i na dłoniach, bytuje wiele patogenów. Naruszenie powłoki skórnej toruje im drogę i wniknięcie do krwiobiegu. Obgryzanie skórek może wywoływać biegunki czy wymioty związane z infekcją układu pokarmowego), ale i prowadzić do zakażeń pasożytniczych (np. zarażenie się takimi pasożytami jak owsiki, glista ludzka, tasiemiec). To jednak nie wszystko.
Długotrwałe, częste i intensywne obgryzanie skórek może prowadzić do:
- zwyrodnienia płytki paznokciowej,
- leukonychii (poprzeczne białe linie),
- problemów stomatologiczno-ortodontycznych (np. uszkodzenie zębów, wady zgryzu, stany zapalne zębów i dziąseł, zmiana położenia zęba).
2. Obgryzanie skórek – przyczyny
Przyczyny obgryzania skórek wokół paznokci są bardzo różne. To zarówno niewłaściwa lub nieumiejętna pielęgnacja paznokci i dłoni, prowadząca do odstawania skórek (które irytują i przeszkadzają), jak i przerwania ciągłości oskórka. Może też mieć związek ze zdrowiem psychicznym.
Obgryzanie paznokci i skórek często występuje na tle nerwowym, pojawia się w wyniku sytuacji stresowych. Może być także sposobem na rozładowanie stresu i napięcia bądź odreagowanie trudnych emocji. Możliwa jest także autoagresja (obgryzanie skórek, ale i wyrywanie włosów czy uszkadzanie paznokci).
Czasem rozpoznaje się nawykowe obgryzanie skórek (dermatillomania) czy patologiczne skubanie skóry (pathological skin picking, PSP). To zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne cechujące się jej nadmiernym, zrytualizowanym i powtarzającym się drapaniem lub zrywaniem. Mówi się o nich w sytuacji, gdy czynność drapania i skubania skóry nosi znamiona zaburzenia i prowadzi do przykrych konsekwencji zdrowotnych, emocjonalnych i społecznych.
Dermatillomania może manifestować się nie tylko jako obgryzanie skórek paznokci, ale i skubanie skóry brwi, rozdrapywanie zmian na twarzy, drapanie skóry głowy czy rozdrapywanie strupów.
3. Obgryzanie skórek – leczenie
Co robić, gdy problemem jest nałogowe obgryzanie skórek wokół paznokci? Jak sobie radzić? Zaprzestanie obgryzania i skubania skórek to długotrwały proces. Od czego zacząć?
Najważniejsze jest wygojenie powstałych ran. Co robić? Bezpośrednio po umyciu rąk kilka razy dziennie można delikatnie odsunąć oskórek ręcznikiem, a następnie obszar wokół paznokci nawilżyć lub natłuścić. Pomocna jest oliwa z oliwek, ciepła oliwka, świeży liść aloesu, olejek z drzewa herbacianego, ale także emolienty, preparaty witaminowe (np. A+E) bądź preparaty recepturowe po umyciu rąk.
Ważne jest pamiętanie o właściwej pielęgnacji dłoni: regularnym natłuszczaniu skórek, ale i ich odsuwaniu, wycinaniu bądź rozpuszczaniu specjalnymi preparatami, aby nie dopuszczać do ich wysychania i zadzierania. Warto korzystać ze wsparcia manicurzystki czy kosmetyczki.
Można również stosować gorzkie preparaty, które mają zniechęcać do obgryzania skórek. Specjaliści radzą stosowanie naprzemiennie różnych produktów, które zawierają inne substancje, ponieważ do smaku jednej można się przyzwyczaić. W przypadku obgryzania paznokci sprawdza się bezbarwny, gorzki lakier.
W zachowaniach utrwalonych, trzeba przekierunkować odruch. Co robić? Na przykład ugniatać piłeczki, gniotki czy kule antystresowe do ściskania. Wskazane jest także zakładanie rękawiczek w momentach pojawiania się potrzeby skubania skórek. Można także czymś zająć… usta. Pomoże bezcukrowa guma do żucia, korzeń imbiru lub inna niskokaloryczna przekąska.
Gdy obgryzanie czy obrywanie skórek uwarunkowane jest sytuacją stresową czy napięciem, pomocna może być konsultacja psychologiczna, dermatologiczna (leczenie dermatologiczne uszkodzeń i ran pokołopaznokciowych) lub psychiatryczna (gdy np. ma związek z natręctwami).
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.