Mirt – wygląd, zastosowanie, właściwości i uprawa

Mirt to rodzaj roślin należących do rodziny mirtowatych. Traktuje się je jako rośliny ozdobne uprawiane zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce. Najbardziej popularny i znany mirt zwyczajny. To krzew o wyprostowanym pokroju i ciemnozielonych, błyszczących liściach, białych kwiatach i jadalnych owocach. Jak go hodować i wykorzystywać w kuchni?

1. Co to jest mirt?

Mirt (Myrtus L.) to rodzaj roślin z rodziny mirtowatych (Myrtaceae), który obejmuje dwa gatunki: mirt zwyczajny (Myrtus communis L.), najbardziej znany przedstawiciel tego rodzaju i Myrtus nivellei Batt. & Trab.

Roślina w stanie dzikim rośnie w basenie Morza Śródziemnego. Rodzimy obszar występowania obejmuje głównie Afrykę Północną, część Azji Zachodniej, Europę Południową oraz Jemen na Półwyspie Arabskim. Jest również uprawiany w wielu krajach świata.

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Jak wygląda mirt? Roślina tworzy gęste krzewy, które osiągają wysokość do 5 metrów. Jej liście są ciemnozielone, skrętoległe, pojedyncze, zimozielone i bardzo aromatyczne. Kwiaty wyrastające w kątach liści są pojedyncze i białe lub różowe. Owocem są fioletowe lub czarne, jadalne jagody. Pędy, kwiaty i liście są silnie pachnące.

Bukszpan a mirt

Mirt to to samo co bukszpan (Buxus), choć rośliny są do siebie podobne. Bukszpan jest niższy, osiąga najwyżej 2 metry wysokości. To roślina odporna na mróz, która ma bardziej gęsty pokrój, wolniej rośnie. Mirt ma bardziej delikatne, nieco mniejsze i węższe liście. Wyróżnia się atrakcyjnymi kwiatami oraz przyjemnym zapachem.

Mirt - gdzie kupić, cena

Mirt zwyczajny, najbardziej popularny gatunek rośliny, można kupić w sklepach ogrodniczych, tak stacjonarnych, jak i online. Cena młodej rośliny w niewielkiej doniczce zaczyna się od kilkunastu złotych. Droższe są okazy większe i starsze. Znaczenie ma także forma uprawy (np. mirt na pniu).

2. Zastosowanie mirtu

W starożytności mirt był symbolem piękna i młodości. Wykorzystywano go do świątecznych rytuałów i ceremonii. Wieńce z jego gałązek zdobiły głowy sędziów i zwycięzców igrzysk olimpijskich. Gałązek mirtowych używano też do ozdoby. Przystrajano nimi domy, świątynie i kościoły.

Obecnie gałązki mirtu służą do wyrobu perfum, jego kora i korzenie są źródłem tanin stosowanych do garbowania skóry, a drewno służy do wyrobu lasek i mebli. Mirt zwyczajny jest uprawiany jako roślina ozdobna. Odnajduje się także w sztuce kulinarnej i medycynie naturalnej oraz przemyśle kosmetycznym.

Mirt to również roślina przyprawowa. Jadalne są jej owoce o korzenno-słodkim smaku. Zawiera sporo olejków eterycznych, które nadają mu charakterystyczny, lekko żywiczny aromat.

Dodaje się go do deserów, likierów i słodkich potraw, ale także mięsa. W kuchni zastosowanie znajdują także liście o ostro-gorzkim smaku. Przyprawia się nimi dania mięsne, gulasz, farsze i sałatki (gałązki mirtu dodane do ognia aromatyzują dym).

3. Jak pielęgnować mirt w doniczce?

Mirt jest ozdobną. Można go uprawiać zarówno w gruncie, gdy pozwala na to ciepły klimat, jak i w doniczce. Nie jest typową rośliną pokojową, ponieważ zimę spędza w domach, w ogrzewanych pomieszczeniach (na dworze przemarza), zaś latem wystawia się go w pojemnikach na zewnątrz. Jak o niego dbać? O czym pamiętać?

• Roślina najlepiej rośnie na próchnicznym i przewiewnym podłożu o odczynie kwaśnym lub lekko kwaśnym.
• Doniczki z mirtem dobrze jest ustawiać w miejscach, które są dobrze nasłonecznione, ale zaciszne. Roślina potrzebuje dużo słońca, ale nie lubi przeciągów.
• Mirt źle znosi przesadzanie, stąd od razu sadzi się go w dużej doniczce, gdzie korzenie będą miały sporo miejsca.
• Latem roślinę należy umiarkowanie podlewać i słabo nawozić.
• Gdy zimą mirt przechodzi w okres spoczynku, trzeba go umieścić w zimnym, świetlistym pomieszczeniu.
• Roślinę rozmnaża się przez sadzonki pędowe lub wysiew nasion.

Jak ukorzenić mirt? Nie jest to trudne. W marcu lub na początku sierpnia z wierzchołka rośliny odcina się końcówki pędów o długości kilku centymetrów i umieszcza w wilgotnej mieszaninie torfu z piaskiem.

4. Właściwości zdrowotne mirtu

Warto także pamiętać, że mirt ma właściwości zdrowotne, jest cennym surowcem zielarskim. Z olejek eteryczny, którego główne składniki to pinen, cineole 1,8 i linalol, również kwas acetylosalicylowy posiadający właściwości przeciwbólowe, napotne i przeciwzapalne oraz mirycetynę. To flawonoid oraz silny antyoksydant wykazujący działanie profilaktyczne w chorobach krążenia.

Jak działa mirt? Okazuje się, że:

• napar z mirtu ma działanie rozkurczowe i przeciwbólowe oraz wykrztuśnie. Roślina stosowana zewnętrznie łagodzi bóle reumatyczne, stany zapalne skóry, łojotok i trądzik.
• aromaterapia na bazie mirtu ułatwia oddychanie przy astmie i zapaleniu górnych dróg oddechowych, udrażnia zatoki,
• odwar z liści stosowany zewnętrznie pomaga przy gojeniu się ran i owrzodzeń,
• odwar z liści stosowany wewnętrznie sprawdza się w zaburzeniach trawiennych i przy zapaleniu dróg moczowych
• nalewka z mirtu działa korzystnie na zdrowie psychiczne, złagodzi stres i napięcie.

Żucie świeżych liści mirtu ma działanie antyseptyczne, ściągające w stanach zapalnych jamy ustnej oraz niwelujące nieświeży oddech.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.