Łupież? Dobry szampon to podstawa!
Łupież ze względu na powszechność występowania (zmaga się z nim nawet 50% populacji! [1]) bywa traktowany jako niegroźny defekt kosmetyczny. Trzeba mieć jednak świadomość, że nie jest on tylko problemem natury estetycznej, ale przypadłością, która wymaga odpowiedniego postępowania. Łupież należy nie tylko zwalczać, ale i zapobiegać jego nawrotom. Osoby, które mają łupież borykają się z nadmiernym i przyspieszonym złuszczaniem naskórka, zaczerwienieniem i świądem skóry głowy, a nawet pogorszeniem stanu emocjonalnego [2].
Czym właściwie jest łupież?
Zapewne kojarzysz łupież z sypiącymi się z włosów suchymi płatkami skóry, widocznymi we włosach i opadającymi na ubranie. Wyobrażenie to nie jest mylne, ale zdecydowanie jest niepełne. Taki sposób myślenia o łupieżu sprawia, że możemy traktować go jako problem natury estetycznej, tymczasem łupież jest chorobą, a łuszcząca się skóra głowy jest tylko jej objawem. Wydawać by się mogło, że problem jest błahy, nie zagraża przecież życiu pacjenta, będzie więc też łatwy w zwalczeniu. Odpowiednia rutyna pielęgnacyjna, a także dobór produktów zawierających w składzie odpowiednie składniki aktywne, działające przeciwgrzybiczo i złuszczająco.
Łupież określa się mianem choroby o przewlekłym, nawrotowym charakterze, zalicza się go do grupy chorób łojotokowych, ponieważ nadmierne i przyspieszone złuszczanie się skóry wiąże się z mniej lub bardziej nasilonym łojotokiem. Aby uświadomić sobie jak ważny i częsty to problem, nie można pominąć danych dotyczących częstotliwości występowania choroby, które mówią, że łupież występuje nawet u co drugiej osoby na świecie, a spośród wszystkich wizyt, które odbywają się w gabinetach dermatologicznych, ponad 1/5 dotyczy łupieżu oraz łojotokowego zapalenia skóry. Łupież może pojawić się w każdym wieku, jednak najczęściej jest problemem ludzi młodych, występuje u osób między 18 a 40 rokiem życia. Częściej dotyka mężczyzn niż kobiety [3].
Łupież łupieżowi nierówny…
Kiedy mówimy "łupież" myślimy o najczęściej występującej postaci tej choroby, łupieżu suchym (pityriasis simplex), który charakteryzuje się łuszczeniem się suchego naskórka (łuski skóry sypią się z głowy niemal jak śnieg). Lekarze uznają tę postać choroby za najłagodniejszą i najczęściej występującą. Taki rodzaj łupieżu zazwyczaj nie daje dodatkowych objawów takich jak swędzenie czy zaczerwienienie skóry głowy, występują one zazwyczaj, kiedy mamy do czynienia z łupieżem tłustym – chorobą, w której przebiegu łupież nie jest suchy, ale tłusty, przez co przykleja się do skóry głowy. Ten rodzaj łupieżu może prowadzić nawet do wypadania włosów! Najbardziej uciążliwą odmianą łupieżu skóry głowy jest łupież azbestowy, charakteryzujący się grubymi, trudnymi do usunięcia łuskami, które przy próbie zdjęcia łamią się i rozdzielają na drobne blaszki (jak azbest). Zdarza się, że ten rodzaj łupieżu mylony jest z łuszczycą [4]. Łupież może występować nie tylko na skórze głowy, wiele jego odmian (np. łupież pstry, łupież Gilberta, łupież biały skóry gładkiej) obejmuje różne partie skóry całego ciała.
Wpływ łupieżu na samopoczucie
Łupież to nie tylko łuszczący się naskórek i swędzenie skóry głowy. To choroba, która może mieć wpływ na nasz dobrostan emocjonalny. Osoby cierpiące z powodu łupieżu mogą traktować tę przypadłość jako powód do wstydu. Łupież ma wpływ na samoocenę i poczucie własnej wartości. Wpisy na internetowych forach [5] pokazują, jak dużym problemem może być ta z pozoru łagodna choroba. Łupież ma wpływ na codzienne życie osób, które się z nim mierzą. Wpływa na najprostsze decyzje, takie jak choćby wybór garderoby (na ciemnych ubraniach łupież jest bardziej widoczny) czy decyzję o zmianie fryzury. W skrajnych przypadkach może prowadzić do stanów depresyjnych i wycofania się z życia społecznego.
Skąd się bierze łupież?
Żeby walka z łupieżem była skuteczna, konieczne jest zrozumienie, jak powstaje łupież. Na taki stan rzeczy ma wpływ namnażanie grzybów z rodzaju Malassezia, zaburzony skład sebum, naruszenie bariery hydrolipidowej skóry owłosionej oraz niezrównoważony mikrobiom skóry owłosionej.
Na skórze głowy występuje sebum, kiedy jego produkcja jest wzmożona, rośnie populacja drożdżaków Malassezia, mikrobiom skóry zostaje naruszony, funkcje ochronne naskórka są naruszone, skóra staje się bardziej wrażliwa na działanie grzybów i bakterii, stany zapalne oraz wnikanie w skórę szkodliwych substancji i patogenów, co prowadzi do jej przesuszenia i zakłóca procesu odnowy komórkowej. Proces ten związany jest z regeneracją skóry głowy. U osób zdrowych trwa on nawet do 28 dni. W tym czasie występuje wymiana starych komórek na nowe. W tym czasie nowe komórki powstają na dnie naskórka, różnicują się i przesuwają ku górze. Komórki, zbliżając się na powierzchnię, obumierają, złuszczają i samoistnie odpadają. W przypadku łupieżu proces wymiany naskórka jest przyspieszony i może trwać tylko 4-5 dni. W krótkim czasie skóra wydala duże ilości zrogowaciałego naskórka w postaci dużych płatków skóry – łupieżu [6].
Dlaczego jedni mają łupież, a inni nie?
Na pojawienie się łupieżu mają wpływ czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Do pierwszej grupy czynników, nazywanych też endogennymi, zaliczamy czynniki genetyczne, zaburzenia hormonalne i emocjonalne – w tym nadmierny stres, a także zaburzenia odporności. Do czynników egzogennych, nazywanych także zewnętrznymi lub środowiskowymi, zaliczamy m.in. dietę, ekspozycję na promieniowanie UV, przegrzewanie skóry głowy, porę roku oraz niewłaściwą pielęgnację skóry głowy. Na szczęście na większość tych czynników mamy wpływ i możemy zadbać o to, żeby zapobiegać łupieżowi lub wspomagać jego kurację.
Co mogę zrobić, żeby nie mieć łupieżu?
Aby pozbyć się łupieżu i zapobiegać jego nawrotom, należy unikać czynników, które mają wpływ na jego wystąpienie. Przede wszystkim należy zadbać o to, aby pielęgnować skórę głowy w sposób, który nie zaburzy równowagi mikrobiomu i nie będzie prowadził do nadmiernego wytwarzania sebum. W tym celu myj skórę głowy tak często, jak ona tego potrzebuje, używając do tego szamponów przeciwłupieżowych o sprawdzonym działaniu. Nie przegrzewaj skóry głowy (zwróć uwagę na nakrycia głowy, jakie nosisz, na to, czy są wykonane z naturalnych materiałów pozwalających skórze głowy odprowadzać ciepło, noś je tylko wtedy, kiedy to naprawdę konieczne), nie używaj zbyt gorącego powietrza do suszenia włosów [7]. Tu trzeba jednak zaznaczyć, że światło słoneczne ma pozytywny wpływ na zdrowie skóry głowy, bez obaw możesz więc wystawiać twarz do słońca [8]. Aby unikać łupieżu, nie chodź spać z mokrymi włosami, często wymieniaj ręcznik do osuszania włosów (po każdym myciu) i poszewkę poduszki (przynajmniej raz w tygodniu), ona również powinna być wykonana z naturalnych materiałów, takich jak bawełna czy jedwab, który dodatkowo nie uszkadza łusek włosa. Z rozmysłem dobieraj kosmetyki do pielęgnacji włosów i nie stosuj ich w nadmiarze.
Zapobiegaj nawrotom łupieżu
Łupież jest chorobą nawracającą, musisz więc pamiętać, że nawet jeśli skutecznie się z nim rozprawisz, może powrócić. Kluczowym elementem walki z łupieżem i podstawą profilaktyki nawrotów jest niedopuszczanie do przetłuszczania się skóry głowy oraz dokładne oczyszczanie naskórka z zalegających warstw zrogowaciałej skóry za pomocą odpowiednich szamponów. Z uwagi na to, że w przypadku łupieżu dochodzi do namnażania się grzybów z rodzaju Malassezia, istotne jest także stosowanie preparatów o działaniu przeciwgrzybiczym. Najczęściej to wystarcza, aby zapanować nad chorobą. Brak poprawy jest wyraźnym sygnałem wskazującym, że należy wybrać się do dermatologa.
Najczęstszym powodem nawrotu łupieżu jest nieumiejętne stosowanie szamponów przeciwłupieżowych. Działanie przeciwłupieżowe ma piana, którą należy trzymać na skórze głowy przez 2-3 minuty i dopiero po tym czasie dokładnie spłukać. Po zakończeniu kuracji nadal należy używać go regularnie, nawet jeśli objawy nie występują. Bardzo ważne jest profilaktyczne stosowanie produktów tego typu na co dzień – np. raz w tygodniu, naprzemiennie z delikatnym szamponem do skóry wrażliwej, aby podtrzymać efekty uzyskane dzięki kuracji.
Jak wybrać dobry szampon przeciwłupieżowy?
Dobry szampon to taki, który będzie dopasowany do twoich potrzeb – będzie wspierał Cię w walce z łupieżem, polubisz jego zapach i konsystencję, a umyte nim włosy będą wy-glądać zdrowo i świeżo. Wypróbuj dermokosmetyczne szampony Dercos produkowane przez Vichy Laboratoires. Dermokosmetyczny szampon przeciwłupieżowy z głęboko oczyszczającą formułą eliminuje aż do 100% widocznego łupieżu [9] po pierwszym użyciu, przywra-ca równowagę mikrobiomu po 4 tygodniach stosowania [10], łagodzi i zmniejsza uczucie swędzenia skóry głowy. Dermokosmetyczne szampony Dercos zawierają w składzie 1% dwusiarczku selenu znany z działania przeciwłupieżowego, a także 1% kwasu salicylowego, który pomaga złuszczać naskórek i oczyszcza skórę głowy z łusek łupieżu [11]. Ponadto formuła szamponu zmniejsza swędzenie.
Marka Vichy dba nie tylko o zdrowy wygląd skóry konsumentów, ale także o środowisko. Apteczny szampon Dercos kupisz teraz w ekonomicznym opakowaniu uzupełniającym typu refill. To o 77% mniej plastiku [12] w porównaniu do standardowej butelki.
Przypisy:
[1] Turner G. A., Hoptroff M., Harding C. R.: “Stratum corneum dysfunction in dandruff” International Journal of Cosmetic Science, 2012;34,298–306.
[2] Xuan M, et al. Clinical characteristics and quality of life in seborrheic dermatitis patients: a cross-sectional study in China. Health Qual Life Outcomes. 2020;18(1):308.
[3] Czyż P., Ryglewska-Cho A., Miękoś-Zydek B. i wsp. Nowe poglądy na etiopatogenezę i leczenie łojotokowego zapalenia skóry. Nowa Klinika 2003;10:1104-1106.
[4] https://www.vichy.pl/artykul/rodzaje-lupiezu-%e2%80%93-czym-sie-roznia/a85348.aspx [Data dostępu 15.01.2024 r.].
[5] https://forum.trojmiasto.pl/Co-na-lupiez-t653561,1,50.html, https://wizaz.pl/forum/showthread.php?t=167025
[6] https://drturowski.pl/pl/objawy-oraz-przyczyny-lupiezu/
[7] https://www.vichy.pl/artykul/wplyw-stylu-zycia-na-lupiez/a83412.aspx [Data dostępu: 15.01.2024 r.].
[8] Ligia Brzezińska-Wcisło, Dominika Wcisło-Dziadecka, Anna Lis-Święty, Dorota Trzmiel, Łupież i łojotokowe zapalenie owłosionej skóry głowy – patogeneza, obraz kliniczny oraz aspekty terapeutyczne, Post Dermatol Alergol 2007; XXIV, 2: 59–64.
[9] Badanie konsumenckie przeprowadzone na 262 użytkownikach po 2 tygodniach regularnego stosowania – Włochy.
[10] Badanie kliniczne z monitorowaniem kluczowych drobnoustrojów wywołujących łupież przeprowadzone na 56 uczestnikach stosujących 3 aplikacje w tygodniu przez 4 tygodnie.
[11] https://www.vichy.pl/pielegnacja-wlosow/ds-szampon-przeciwlupiezowy-wlosy-normalnei-przetluszczajace-sieopakowanie-uzupelniajace-dercos/p48469.aspx [Data dostępu 15.01.2024 r.].
[12] W porównaniu do opakowanie szamponu 390 ml.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.