Leki mukolityczne - czym są, wskazania, skutki uboczne

Leki mukolityczne, określane mianem mukolityków stanowią ważną grupę farmaceutyków wykorzystywanych w leczeniu schorzeń układu oddechowego. W jaki sposób działają? Czy leki mukolityczne mają wpływ na lepkość wydzieliny dróg oddechowych? Jakie są potencjalne działania niepożądane leków mukolitycznych?

1. Co to są leki mukolityczne i w jaki sposób działają?

Leki mukolityczne, znane jako mukolityki to produkty lecznicze, które upłynniają wydzielinę i zmniejszają lepkość śluzu znajdującego się w obrębie dróg oddechowych.

Środki te rozrywają mostki dwusiarczkowe w mukoproteinach, w następstwie czego dochodzi do upłynnienia i zmniejszenie lepkości śluzu w obrębie dróg oddechowych. Poprawiają także czynność nabłonka wyściełającego drogi oddechowe (odpowiada on za usuwanie nadmiaru wydzieliny).

2. Jakie są główne zastosowania leków mukolitycznych w medycynie?

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

Czy leki mukolityczne są stosowane w leczeniu chorób dróg oddechowych? Tak, mukolityki zazwyczaj stosowane są w leczeniu i zmniejszaniu objawów schorzeń układu oddechowego. Tego rodzaju środki farmakologiczne pomagają upłynnić wydzielinę zalegającej w drogach oddechowych. Zmniejszają też lepkość śluzu, co pozwala na jej szybsze i skuteczniejsze usuwanie.

Najczęstsze wskazania do stosowania leków mukolitycznych:

• zapalenie oskrzeli,
• mukowiscydoza,
• zapalenie krtani,
• zapalenie gardła,
• rozedma,
• ostre lub przewlekłe zapalenie zatok przynosowych,
• przewlekła obturacyjna choroba płuc.

3. Jakie są przykłady leków mukolitycznych?

Najpopularniejsze leki mukolityczne dostępne na terenie naszego kraju:

• mesna – jest lekiem sekretolitycznym z grupy mukolityków. Jej działanie polega na rozdrabnianiu śluzu (glikoprotein),
• ambroksol – jest lekiem sekretolityczny, wykazującym działanie wykrztuśne. Wpływa na biosyntezę i wydzielanie surfaktantu. Znajdziemy go w takich produktach leczniczych jak Flavamed, Mucosolvan, Deflegmin czy Ambroksol,
• bromheksyna – syntetyczna pochodna alkaloidu wazycyny, wykazująca działanie mukolityczne. Powoduje zwiększenie objętości wydzieliny śluzowej oraz zmniejszenie lepkości śluzu w drogach oddechowych. Bromheksynę znaleźć można we Flegaminie,
• erdosteina – lek sekretolityczny z grupy mukolityków, pochodna aminokwasu metioniny. Po jej zastosowaniu dochodzi do upłynnienia zalegającego w drogach oddechowych śluzu. Substancja powoduje także poprawę czynności rzęsek nabłonka oddechowego.
• dornaza alfa – enzym proteolityczny, obecnie produkowany jako rekombinat DNA. Wskazaniem do stosowania tej substancji jest choroba ogólnoustrojowa o nazwie mukowiscydoza,
• N-acetylocysteina – pochodna aminokwasu L-cysteiny, wykazująca działanie mukolityczne. Znajdziemy ją w takich preparatach jak ACC Optima, Fluimucil,
• karbocysteina – lek sekretolityczny z grupy mukolityków, pochodna aminokwasu cysteiny. Wskazaniem do stosowania tej substancji są schorzenia przebiegające z nadmierną ilością lepkiego śluzu, np. przewlekła obturacyjna choroba płuc. Znajdziemy ją w takich preparatach jak Pectodrill.

Głównym zadaniem mukolityków jest ułatwienie pacjentom usuwania gęstej wydzieliny z dróg oddechowych, co przyczynia się do poprawy oddychania i zmniejszenia objawów takich jak kaszel, duszność w klatce piersiowej.

4. Czy leki mukolityczne są dostępne bez recepty?

Niektóre leki mukolityczne dostępne są w aptekach bez recepty. Syropy czy tabletki bez recepty na schorzenia górnych dróg oddechowych (przy których utrudnione jest odkrztuszanie oraz usuwanie śluzu) mogą zawierać takie substancje jak bromheksyna, erdosteina czy ambroksol.

5. Jakie są zalecenia dotyczące dawkowania leków mukolitycznych?

Leki rozrzedzające wydzielinę należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W przypadku leków ułatwiających odkrztuszanie bez recepty wskazane jest zapoznanie się z informacjami opisanymi w ulotce. Osoby przyjmujące leki mukolityczne powinny pamiętać o tym, by nie przekraczać dziennej zalecanej dawki ani przedłużać czasu terapii.

6. Jakie są potencjalne skutki uboczne stosowania leków mukolitycznych?

Jak wszystkie produkty lecznicze, leki mukolityczne mogą wywoływać skutki uboczne, jednak nie u wszystkich one wystąpią. Na skutek stosowania takich preparatów pacjenci mogą uskarżać się na:

• dolegliwości bólowe w górnej części brzucha,
• biegunkę,
• nudności,
• wymioty,
• reakcje anafilaktyczne, świąd, reakcje skórne (rumień wielopostaciowy).

7. Czy leki mukolityczne mogą być stosowane u dzieci i pacjentów w podeszłym wieku?

Leki mukolityczne stosowane w terapii schorzeń dróg oddechowych z towarzyszącym produktywnym kaszlem można podawać zarówno dzieciom, jak i pacjentom w wieku podeszłym. Popularny na rynku syrop zawierający bromheksynę może być stosowany u maluchów od 3 miesiąca życia. Warto zaznaczyć, że w przypadku najmłodszych pacjentów i osób starszych konieczne jest dostosowanie dawkowania do wieku i stanu zdrowia pacjenta.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.