Infekcje wirusowe gardła a infekcje bakteryjne. Jak je odróżnić i poradzić sobie z ich objawami?

Artykuł powstał we współpracy z M.C.M. Klosterfrau Healthcare Sp. z o.o.

Ból gardła dotyka wielu z nas. Z tego powodu cierpią i dorośli, i dzieci. W większości przypadków za chorobę odpowiadają wirusy, których eliminacja wygląda nieco inaczej niż w przypadku zakażenia bakteryjnego. Tylko jak odróżnić przyczynę infekcji? I jak pozbyć się objawów choroby?

Ból gardła bywa opisywany w różny sposób. Każdy z nas bowiem może odczuwać go inaczej. Dla jednych będzie to drapanie w gardle, dla innych ból i dolegliwość tak silna, że utrudnione będzie połykanie. Mogą mu towarzyszyć również inne objawy, m.in. osłabienie, ból mięśni, gorączka, kaszel, katar.

Pomocy często szukamy u lekarza pierwszego kontaktu lub pediatry. Specjalista na podstawie przeprowadzonego wywiadu oraz badań diagnostycznych ocenia, czy za stan zapalny gardła odpowiedzialne są wirusy czy bakterie. To niezwykle ważne, bo właściwe określenie czynnika etiologicznego pozwala uniknąć zbędnej antybiotykoterapii. Warto wiedzieć, że za zdecydowaną większość infekcji odpowiedzialne są wirusy, zwłaszcza adenowirusy, rynowirusy, koronawirusy, a także wirusy grypy i paragrypy[1].

Patogeny te nie tylko wywołują ból gardła, ale też inne objawy, m.in. katar, kaszel i chrypkę. Może im towarzyszyć ból mięśni, biegunka i zapalenie spojówek.

Kiedy lekarz zajrzy do gardła, najprawdopodobniej dostrzeże śluzowo-ropną wydzielinę z nosa, często spływającą po tylnej ścianie gardła, jak również zaczerwienione łuki podniebienne oraz pęcherzyki, nadżerki lub obrzęk w obrębie śluzówek tylnej części gardła [2].

Infekcja wirusowa bardzo łatwo się rozprzestrzenia, stąd często zaraża się też któryś z domowników. Nierzadko w pierwszej kolejności objawy pojawiają się u dzieci, które chodzą do żłobków i przedszkoli, skąd przynoszą patogeny, przekazując je następnie rodzicom, dziadkom i starszemu rodzeństwu. Okres wylęgania wynosi od jednego do sześciu dni [3].

Z kolei bakteryjne zapalenie gardła ma już nieco gwałtowniejszy przebieg. Rozwija się szybko, zwykle w ciągu 12 godzin do czterech dni. Objawy pojawiają się nagle i są dość uciążliwe [4]. Choroba może manifestować się gorączką (ale ta może też pojawić się w infekcji o etiologii wirusowej), silnym i utrudniającym przełykanie bólem gardła oraz ogólnym rozbiciem. Kaszel może być nieobecny [5]. Na ciele może też pojawić się wysypka charakterystyczna dla szkarlatyny.

W badaniu lekarz stwierdza m.in. tkliwe i powiększone węzły chłonne podżuchwowe, a także powiększone, zaczerwienione migdałki z nalotami [1]. Niekiedy mogą też być widoczne zmiany wybroczynowe na podniebieniu.

Jak leczy się ból gardła?

Odróżnienie infekcji wirusowej od bakteryjnej jest kluczowe, by włączyć odpowiednie leczenie. W większości przypadków u dzieci i dorosłych lekarze stosują zasadę obserwacji i czujnego wyczekiwania. Jest to zgodne z najnowszymi wytycznymi dla lekarzy POZ [6] w zakażeniach układu oddechowego, które rekomendują stosowanie leczenia objawowego i reagowania w sytuacji, gdy objawy będą się nasilać (wówczas ewentualne zastosowanie antybiotyku będzie miało miejsce po przeprowadzeniu oceny różnicującej).

By zatem pozbyć się nieprzyjemnych objawów, ale też wyeliminować przyczynę infekcji, warto sięgnąć po sprawdzone leki. W przypadku bólu gardła można działać antyseptycznie czyli przyczynowo albo przeciwzapalnie. Pomocą służy tu szeroka gama produktów leczniczych neo-angin®, które dostępne są w aptece bez recepty i mogą być stosowane przez całą rodzinę (u dzieci od 6 lat). Zarówno tabletki do ssania, jak i aerozol mają wiśniowy smak, dobrze tolerowany przez najmłodszych.

Co jednak najważniejsze, neo-angin® zmniejsza uciążliwe objawy i pomaga nam przetrwać ten trudny czas. Tabletki do ssania łagodzą drapanie w gardle i chłodzą podrażnione gardło. Z kolei spray Benzydamine neo-angin® (z benzydaminą) działa przeciwzapalnie i hamuje jego rozwój.

Ulgę przynieść też może płukanie gardła wodą z solą oraz stosowanie inhalacji izotonicznym roztworem soli.

Bardzo ważne jest również nawadnianie oraz zwiększenie podaży witamin, szczególnie witaminy C w celu uszczelniania naczyń krwionośnych. Przez kilka dni zaleca się prowadzić oszczędny tryb życia.

Jeśli jednak objawy nie będą ustępować lub będą się nasilać, warto udać się do lekarza w celu sprawdzenia, czy nie doszło do nadkażenia bakteryjnego. Może się bowiem okazać, że leczenie objawowe jest niewystarczające i konieczne będzie wdrożenie antybiotyku.

Artykuł powstał we współpracy z M.C.M. Klosterfrau Healthcare Sp. z o.o.

Powyższy tekst nie stanowi źródła porady medycznej i nie może być traktowany jako zastępstwo dla świadczenia usług medycznych przez lekarza.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

Benzydamine neo-angin®, Benzydamine neo-angin® forte, aerozol do stosowania w jamie ustnej, roztwór. 1 ml roztworu zawiera 1,5 mg (w przypadku Benzydamine neo-angin® forte 3 mg) benzydaminy chlorowodorku (Benzydamini hydrochloridum). Pojedyncza dawka aerozolu (0,17 ml) zawiera 0,255 mg (w przypadku Benzydamine neo-angin® forte 0,51 mg) benzydaminy chlorowodorku. Wskazania do stosowania: Benzydamine neo-angin® wskazany do stosowania u dorosłych i dzieci w wieku powyżej 6 lat, Benzydamine neo-angin® forte wskazany do stosowania u dorosłych, w objawowym miejscowym leczeniu ostrego bólu gardła z towarzyszącymi typowymi objawami stanu zapalnego, takimi jak ból, zaczerwienienie lub obrzęk w jamie ustnej i gardle. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: M.C.M. Klosterfrau Healthcare Sp. z o.o.

neo-angin®, tabletki do ssania. 1 tabletka do ssania zawiera: 1,2 mg alkoholu 2,4- dichlorobenzylowego (Alcohol 2,4-dichlorobenzylicus), 0,6 mg amylometakrezolu (Amylmetacresolum), 5,9 mg lewomentolu (Levomentholum). Wskazania do stosowania: zalecany do wspomagania leczenia stanów zapalnych jamy ustnej i gardła, przebiegających z objawami, takimi jak: ból gardła, zaczerwienienie, obrzęk. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na którykolwiek ze składników produktu, nietolerancja fruktozy, zaburzenia wchłaniania glukozy-galaktozy, niedobór sacharazy-izomaltazy, nie stosować u dzieci w wieku poniżej 6 lat. Podmiot odpowiedzialny: MCM Klosterfrau Healthcare sp. z o.o.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.