Czy dieta i styl życia mogą wpływać na skuteczność szczepionki? Eksperci wyjaśniają
Najważniejszym krokiem w kierunku ochrony przed koronawirusem jest szczepienie – twierdzą eksperci ds. zdrowia. Twierdzą jednak, że efektywność szczepionki mogą osłabiać niektóre czynniki środowiskowe, takie jak stres czy niezdrowa dieta, które osłabiają organizm. Eksperci wskazują, czego powinniśmy unikać, aby cieszyć się silną odpornością.
1. Co wpływa na skuteczność szczepionki?
Eksperci sugerują, że czynniki środowiskowe, genetyka, kondycja fizyczna i psychiczna mogą osłabiać układ odpornościowy, spowalniając odpowiedź organizmu na szczepionkę przeciwko COVID-19.
- Odkryliśmy, że ludzie, którzy byli bardziej zestresowani i niespokojni na krótko przed przyjęciem szczepionki, potrzebowali więcej czasu na wytworzenie przeciwciał. Dotyczyło to młodych, zdrowych studentów – powiedziała Annelise Madison, doktorantka psychologii klinicznej na Uniwersytecie Stanowym Ohio w Columbus.
Dr n. med. Mariola Kosowicz, psycholog kliniczny i psychoterapeuta, w rozmowie z WP abcZdrowie także podkreśla niezwykle istotny wpływ stresu na odpowiedź immunologiczną.
- Przewlekły stres w istotny sposób wpływa na odporność organizmu. Lęk o przyszłość, trudności rodzinne, materialne, samotność to tylko niektóre problemy, które generują stres i zaburzają funkcjonowanie psychofizyczne. Kiedy nastąpi połączenie stresu psychologicznego z predyspozycją fizjologiczną danego człowieka, to organizm odpowiada różnego rodzaju zaburzeniami psychofizycznymi. Dla wielu ludzi przewlekły stres stał się nierozerwalną częścią życia i siłą rzeczy będziemy musieli zapłacić za to wysoką cenę. Już dzisiaj Światowa Organizacja Zdrowia prognozuje poważny wzrost problemów natury psychicznej u osób dorosłych jak również u dzieci – wyjaśnia dr Kosowicz.
Podobnego zdania jest dr Henryk Szymański z Polskiego Towarzystwa Wakcynologii.
- Wiadomo, że wystąpienie choroby, to interakcja między tym patogenem a stanem organizmu. Przewlekły stres jest czynnikiem, który niewątpliwie sprzyja infekcji. Nie da się tego ująć w kategorie liczbowe, żeby to jednoznacznie zdefiniować – tłumaczy dr Henryk Szymański, pediatra i wakcynolog.
2. Czy otyłość może wpływać na skuteczność szczepionki przeciw COVID-19?
Osoby otyłe mogą słabiej reagować na szczepionki przeciw COVID-19 - wynika z badań, które przeprowadził prof. Aldo Venuti z Instytutu Fizjoterapii Szpitalnej w Rzymie. Wraz ze swoim zespołem naukowiec zbadał krew 248 pracowników służby zdrowia. Celem było ustalenie poziomu przeciwciał ochronnych u osób, które przyjęły dwie dawki szczepionki Pfizer/BioNTech.
U osób o prawidłowej wadze stężenie przeciwciał wynosiło 325,8, a u osób otyłych - średnio 167,1. Oznacza to, że osoby otyłe wytwarzają nawet o połowę mniej przeciwciał.
"Chociaż potrzebne są dalsze badania, dane te mogą mieć ważne konsekwencje dla rozwoju strategii szczepień przeciw COVID-19, szczególnie u osób otyłych. Jeśli nasze wnioski zostaną potwierdzone przez większe badania, być może okaże się zasadnym podawanie otyłym osobom dodatkowej lub wyższej dawki szczepionki, która zapewni im odpowiednią ochronę przed koronawirusem" – napisał prof. Venuti.
Immunolog i mikrobiolog prof. dr hab. n. med. Janusz Marcinkiewicz, kierownik Katedry Immunologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, uważa, że nawet jeśli osoby z otyłością produkują mniejszą liczbę przeciwciał, nie powinno się zmieniać dawkowania szczepionek bez oparcia w badaniach klinicznych.
- Przyczyn, dla których osoby otyłe wytwarzają mniej przeciwciał, może być wiele. W tym taka trywialna, jak niedopasowanie igły. Szczepionki przeciw COVID-19 muszą być podawane domięśniowo, tymczasem u pacjentów z otyłością może dochodzić do wbicia igły i wprowadzenia preparatu w tkankę tłuszczową – wyjaśnia prof. Marcinkiewicz.
Z kolei dr hab. n. med. Wojciech Feleszko, pediatra, specjalista chorób płuc, immunolog kliniczny z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zwraca uwagę, że przeciwciała ochronne są tylko markerem odporności.
- Obecność przeciwciał świadczy o tym, że zaszła reakcja immunologiczna, ale nie są one jej główną siłą. Nawet naprawdę niski poziom przeciwciał może skutecznie chronić przed chorobą - mówi dr Feleszko. - Najważniejsza jest odporność komórkowa, której w zwykłych warunkach laboratoryjnych nie potrafimy mierzyć. Innymi słowy, osoby otyłe mogą mieć mniej przeciwciał, ale odpowiednią liczbę komórek pamięci immunologicznej. Oznacza to, że skuteczność szczepionek niekoniecznie jest obniżona – podkreśla immunolog.
3. Jak czynniki takie jak stres, dieta i sen mogą wpływać na odporność?
Prof. Dave Stukus, immunolog i pediatra, dodaje, że na niższą skuteczność szczepionek może wpływać także styl życia.
- Skrajne braki snu, niedożywienie, alkoholizm lub ciężka przewlekła choroba, mogą mieć wpływ na reakcję immunologiczną – mówi prof. Stukus.
Także dr Jaanice Kiecolt-Glaser twierdzi, że w miarę intensywny ruch oraz zadbanie o dobry sen na 24 godziny przed szczepieniem mogą poprawić jej efektywność.
- Wcześniejsze badania sugerują, że interwencje psychologiczne i behawioralne mogą poprawić odpowiedź na szczepienia. Nawet krótkoterminowe działania mogą być skuteczne. Zatem teraz jest czas na to, aby zidentyfikować osoby o największym ryzyku słabej odpowiedzi immunologicznej i zadziałać na zwiększające to ryzyko czynniki - podkreśla Annelise Madison.
- Wierzymy, że połączenie terminu szczepienia z dobrym snem na tydzień przed i po może pomóc w osiągnięciu sukcesu” – dodaje dr Rebecca Robbins, wykładowca medycyny w Harvard Medical School w Cambridge.
Dr Bartosz Fiałek, reumatolog i popularyzator wiedzy medycznej, dodaje, że praktykowanie dobrych nawyków zdrowotnych zawsze jest korzystne dla organizmu – niezależnie od planowanego szczepienia.
- W naturalnym wzmacnianiu odporności najważniejsza jest aktywność fizyczna oraz zdrowa dieta. Powstały poważne badania, które dowodzą, że dieta roślinna pozytywnie wpływa na przebieg COVID-19. Osoby, które ją stosują, rzadziej zakażają się koronawirusem. Kluczowa jest także higiena i rezygnacja z używek. Trzeba po prostu utrzymywać zdrowy styl życia, dbać o kondycję psychiczną i kontakty społeczne. Stosowanie tych zasad zwiększa odporność i zmniejsza ryzyko różnych infekcji, łącznie z COVID-19 – podsumowuje dr Fiałek.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
