Astma a oddawanie krwi. Kiedy choroba jest przeciwwskazaniem do oddania krwi?
Astma a oddawanie krwi to zagadnienie, które nurtuje część osób, zmagających się z tą przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych. Problem jest bardzo istotny, gdyż astma jest jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych. W Polsce zmaga się z nią aż ok. 5 proc. populacji. Czy zatem wszystkie te osoby nie mogą zostać dawcami krwi?
1. Czym jest astma?
Astma (dychawica oskrzelowa) to przewlekła choroba zapalna, atakująca drogi oddechowe. Charakteryzuje się występowaniem typowych objawów klinicznych, które mogą utrudniać oddychanie.
Choroba stanowi poważny problem medyczny, zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Szacuje się, że w Polsce na astmę choruje ponad 2 mln osób. Co istotne, liczba zachorowań wciąż rośnie, a część chorych nie ma postawionego rozpoznania. Najwięcej przypadków astmy odnotowuje się wśród dzieci.
Choroba dotyczy przede wszystkim oskrzeli, a do jej podstawowych objawów należą:
- duszność,
- świszczący oddech,
- kaszel (często nasilający się nocą),
- ucisk w klatce piersiowej.
2. Astma a oddawanie krwi
Osoby zmagające się z tą chorobą często zastanawiają się, czy stanowi ona przeciwwskazanie do oddawania krwi. Astma oskrzelowa zaliczana jest do tzw. przeciwwskazań względnych. Oznacza to, że nie uniemożliwia całkowicie oddania krwi pod warunkiem, że jest nieaktywna. Jeśli astma nie daje objawów, stan kliniczny pacjenta jest dobry, a lekarz nie widzi przeciwwskazań, wówczas nie dyskwalifikuje ona kandydata na dawcę.
Jednak, jeśli choroba jest aktywna, przewlekła lub nawracająca, stanowi już przeciwwskazanie do oddania krwi.
Takie postępowanie ma na celu przede wszystkim ochronę dawcy. Stan zdrowia dawcy podczas oddawania krwi powinien być bowiem w normie, aby zapobiec ewentualnym ujemnym skutkom pobrania.
3. Inne niż astma przeciwwskazania do oddawania krwi
Osoby, u których astma jest nieaktywna, muszą pamiętać, że choroba nie jest jedynym przeciwwskazaniem do oddania krwi.
Kandydatów na dawców krwi na stałe dyskwalifikują m.in.:
- ciężkie choroby układu krążenia,
- poważne, przewlekłe choroby układu pokarmowego,
- choroby układu nerwowego, nawracające omdlenia i napady drgawkowe,
- inne niż astma aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby układu oddechowego,
- niektóre choroby układu moczowo-płciowego,
- choroby zakaźne (żółtaczka, HIV, kiła),
- choroby nowotworowe,
- przebyte reakcje anafilaktyczne,
- zażywanie środków psychoaktywnych,
- niektóre choroby skóry, np. łuszczyca, sklerodermia,
- cukrzyca.
Należy także pamiętać, że istnieją jeszcze czynniki powodujące czasową dyskwalifikację potencjalnego dawcy.
4. Jak właściwie kontrolować astmę?
W zależności od nasilenia objawów można wyróżnić astmę dobrze kontrolowaną (brak objawów choroby lub objawy o bardzo niskim nasileniu), astmę częściowo kontrolowaną (objawy o umiarkowanym nasileniu) oraz źle kontrolowaną (nasilone objawy choroby).
Bez względu na to, czy chorzy na astmę planują oddawanie krwi, powinni starać się osiągnąć optymalny poziom kontroli choroby. Jest to bowiem bardzo istotne zarówno dla ich zdrowia, jak i komfortu życia. Pacjenci z dobrze kontrolowaną astmą mogą być bowiem aktywni zawodowo i społecznie.
W kontroli choroby ogromne znaczenie ma współpraca między lekarzem a pacjentem, stosowanie się do wytycznych leczenia. Ważne jest też przestrzeganie przez pacjenta zaleceń dotyczących samokontroli. Samodzielna obserwacja i ocena objawów umożliwia szybkie rozpoznanie pierwszych symptomów zaostrzenia choroby i ewentualną modyfikację metod leczenia.
5. Czy chory na astmę może zostać dawcą szpiku?
Jak już zostało wspomniane, astma jest względnym przeciwwskazaniem do oddania krwi. A jak wygląda oddawanie szpiku w przypadku osób zmagających się z tą chorobą?
Najogólniej mówiąc, tu również dawcą może zostać tylko osoba, która zmaga się z lekką postacią choroby, jej stan kliniczny jest stabilny, a choroba dobrze kontrolowana. W tym przypadku ostateczna decyzja o dopuszczeniu pacjenta do donacji oraz ocena, czy oddawanie szpiku jest bezpieczne, należy do lekarza kwalifikującego.
Czy oddawanie szpiku boli? Obecnie dokłada się wszelkich starań, by ból i dyskomfort były jak najmniejsze. Większość dawców odczuwa tylko niewielki ból, najczęściej związany z igłami do pobrania.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
