4 zmiany na ciele. Pojawiają się już kilkadziesiąt minut po zgonie
Zanika oddech, serce przestaje bić, a mózg nie wykazuje aktywności neuronów. Zmienia się kolor skóry, pojawia się stężenie pośmiertne – takie przekonanie na temat śmierci ma większość z nas. To jednak nie wszystko, bo proces umierania obejmuje każdą komórkę ciała.
1. Czym jest śmierć?
Klasyczna definicja śmierci mówi, że to nieodwracalne ustanie funkcji krążenia, nowa – że śmierć jest nieodwracalnym ustaniem funkcji mózgu, a zmodyfikowana wskazuje, że chodzi o ustanie funkcji pnia mózgu.
- Uważa się, że mózg "pracuje" przez mniej więcej dziesięć minut po śmierci, co oznacza, że umysł człowieka może być w pewnym stopniu świadomy śmierci – wskazuje Chris Raymond, ekspert zajmujący się pisaniem na temat procesu umierania, pochówku, a także żałoby po utracie bliskiego na łamach serwisu Very Well Health.
Jak wskazują eksperci Zakładu Medycyny Sądowej WUM we Wstępie do Medycyny Sądowej, ustalenie momentu śmierci biologicznej jest praktycznie niemożliwe, a śmierć jest swego rodzaju procesem.
W czasie agonii dochodzi do upośledzenia czynności układu krążenia, oddechowego i ośrodkowego układu nerwowego, a moment śmierci klinicznej to "całkowite, potencjalnie odwracalne ustanie czynności oddychania i krążenia". To też początek tzw. okresu interletalnego, który zwykle trwa 24 godziny. Wówczas niektóre tkanki i komórki przechodzą w stan śmierci biologicznej, podczas gdy inne wciąż wykazują cechy życiowe.
2. Pierwsze znamiona śmierci
W rzeczywistości widoczne stężenie pośmiertne pojawia się dopiero po dwóch do sześciu godzin od momentu zgonu. Na przestrzeni 30 do 60 minut po zgonie stężeniu ulega mięsień sercowy, przepona i mięśniówka przewodu pokarmowego, a po jednej do trzech godzin mięśnie mimiczne czy drobne mięśnie palców u rąk i stóp.
Natomiast w momencie śmierci ciało początkowo ulega zwiotczeniu. To za sprawą tego mechanizmu wygląd osoby zmarłej może się zmieniać – uwypuklają się kości czy stawy, a rozluźnienie mięśni tj. jak zwieracze może powodować wydalenie moczu czy kału przez zmarłego. Zatrzymanie krążenia i opadanie krwi do najniżej położonych części ciała sprawia, że z biegiem czasu pojawiają się tzw. plamy opadowe. Pierwsze, zlokalizowane na karku i małżowinach usznych pojawiają się już po 30 minutach.
Inne, wczesne znamiona śmierci, to:
oziębienie pośmiertne – początkowo temperatura spada w tempie jednego stopnia Celsjusza na godzinę, bladość pośmiertna – poza plamami opadowymi to kolejny skutek zatrzymania krążenia i opadania krwi do najniżej położonych części ciała, wysychanie pośmiertne – najszybciej wysycha rogówka oka, przez co już po upływie dwóch godzin od zgonu oko mętnieje, następnie wysycha czerwień wargowa, okolice genitaliów czy miejsca, w których doszło do urazu skóry.
Do późnych znamion śmierci zalicza się m.in. takie procesy jak autoliza czy gnicie oraz tzw. zmiany o charakterze utrwalającym, czyli przeobrażenia zwłok.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
